Trong vòng vài tuần qua, hệ sinh thái Solana đã chứng kiến một sự thay đổi đáng chú ý về mặt dòng tiền và hành vi người dùng. Trong khi toàn mạng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ về blockspace và staking rewards, một nghịch lý đang diễn ra: nền tảng từng thống trị là Pump.fun đang giảm nhiệt, còn một cái tên mới là Believe lại trở thành điểm đến nóng bỏng của các dòng tiền đầu cơ. Câu hỏi đặt ra: Liệu đây chỉ là một “pump” tạm thời hay là sự khởi đầu của một làn sóng mới?
📊 Bức tranh toàn cảnh: Tăng trưởng không đồng đều
🔼 Jito tăng tốc: Blockspace trên Solana ngày càng đắt giá
Theo dữ liệu từ Jito, nền tảng liquid staking hàng đầu của Solana, mức tips trung bình mỗi ngày đã đạt 20.900 SOL (~3.63 triệu USD), tăng 57% so với tháng trước. Đây là mức cao kỷ lục, cho thấy nhu cầu sử dụng blockspace của Solana đang bùng nổ – chủ yếu đến từ các hoạt động giao dịch memecoin, bot arbitrage, và các tác vụ AI-native.
Tuy nhiên, không phải tất cả các nền tảng đều được hưởng lợi từ làn sóng tăng trưởng này.
🔻 Pump.fun hụt hơi: Doanh thu giảm, nhiệt giảm
Pump.fun – nền tảng launch memecoin từng “bùng nổ” trong tháng 3 và tháng 4 – đã ghi nhận doanh thu phí giảm 27,5%, từ 18,2 triệu USD xuống còn 13,2 triệu USD trong tháng 5. Số lượng token được launch mỗi ngày cũng đã giảm so với giai đoạn cao điểm.
Trong khi thị trường còn đang lý giải nguyên nhân, một cái tên mới đã nổi lên như một “black hole” hút dòng tiền đầu cơ: Believe.
🚀 Believe là gì và vì sao lại hot?
✨ Launch memecoin trực tiếp trên X
Không giống như Pump.fun, yêu cầu người dùng truy cập giao diện web để tạo token, Believe cho phép người dùng “mint” token ngay trên mạng xã hội X (Twitter) chỉ bằng cú pháp:
@launchcoin + TICKER
Hành động này ngay lập tức tạo ra một token trong bonding-curve pool. Nếu token đó đạt vốn hóa trên 100.000 USD, nó sẽ được “tốt nghiệp” sang AMM pool của Meteora, một trong những nền tảng DeFi lớn trên Solana.
📈 Thuế giao dịch và mô hình chia sẻ doanh thu
- Thuế giao dịch 2% mỗi lần mua hoặc bán.
- Số thuế này được chia: 1% cho đội ngũ phát triển, 1% cho người tạo token.
- Điều này tạo động lực tài chính cho người sáng lập cũng như incentivize cộng đồng thúc đẩy memecoin của họ.
💰 LAUNCHCOIN tăng trưởng không tưởng
Token gốc của nền tảng là LAUNCHCOIN, vừa được phát hành gần đây, đã tăng vốn hóa từ 12 triệu USD lên 344 triệu USD chỉ trong 4 ngày – một con số khiến cả những memecoin đình đám như Dogwifhat cũng phải dè chừng.
🤯 Dòng tiền rút khỏi Pump.fun: Phản ứng hay định hướng?
Phân tích on-chain cho thấy lượng vốn trước đây luân chuyển quanh các memecoin do Pump.fun phát hành đang bị rút dần. Những địa chỉ từng có lịch sử giao dịch cao với Pump.fun giờ đây đang thử nghiệm với các token mới được launch qua Believe.
Có ba yếu tố lý giải sự dịch chuyển này:
- Sự nhàm chán với “meta” cũ: Người dùng memecoin có xu hướng tìm kiếm cái mới liên tục. Sau vài tuần bùng nổ, Pump.fun đã trở nên “quá cũ” với các tiêu chí sáng tạo.
- Tính tương tác xã hội cao: Việc tạo token ngay trên X giúp viral tự nhiên, dễ gây hiệu ứng FOMO trên timeline – điều mà giao diện web truyền thống của Pump.fun không làm được.
- Chia sẻ doanh thu rõ ràng: Người tạo token có thể kiếm tiền ngay từ giao dịch, không cần quá nhiều cơ chế phức tạp.
🧨 Vấn đề tồn tại: Rác hay cách mạng?
Dù tăng trưởng mạnh, hơn 70% token launch trên Believe đã giảm giá trên 50% chỉ sau vài ngày. Nhiều token không có sản phẩm, lộ trình, hay bất kỳ giá trị thực nào ngoài tên gọi gây chú ý.
Dấu hiệu của một “scam-factory”? Không hẳn. Nhưng cũng chưa thể khẳng định đây là mô hình bền vững.
Câu hỏi đặt ra không phải là “Có nhiều rác không?” mà là “Liệu mô hình incentive mới này có sản sinh ra được vài ‘unicorn’ thực sự, giống như Dogecoin từng làm năm 2021?”
🧠 Nhận định chiến lược
Believe không hướng tới sự nghiêm túc như các launchpad truyền thống. Nó không phải là nơi dành cho DAO, audit, hay utility token có governance model.
Nó là:
- Một sân chơi nơi attention = vốn hóa
- Một mô hình nơi văn hóa và meme chi phối dòng tiền
- Một cơ hội nơi người đầu tiên viral có thể đổi đời
🔮 Kết luận
Hệ sinh thái memecoin Solana đang bước vào một chu kỳ chuyển đổi:
- Pump.fun là bước đầu: dân chủ hóa việc tạo token
- Believe là bước hai: xã hội hóa việc mint token, thúc đẩy sự kết hợp giữa mạng xã hội và blockchain
Sự thành công dài hạn của Believe sẽ phụ thuộc vào:
- Việc duy trì sự sáng tạo và viral loop trên X
- Khả năng lọc ra được những token thực sự có cộng đồng mạnh
- Việc tránh bị biến thành “factory” tạo ra 1000 shitcoin mỗi ngày
Hiện tại, nó đang là trung tâm của sự chú ý. Và với memecoin, attention chính là mọi thứ.
